 |
 |
|
Onze route:
26.07.02:
Valmiera
27.07.02:
Cesis
28.07.02:
Sigulda
29.07.02 - 30.07.02:
Riga
31.07.02:
Daugavpils
01.08.02 - 12.08.02:
Kraslava
13.08.02:
Aglona
|
|
|
| Letland |
|
|
|
|
|
|
Op deze pagina beschrijven we onze ervaringen in Letland. Naast ons reisverslag vind je hier een aantal links naar informatieve sites, variërend van algemene informatie tot de adressen van de ambassades.
Geschreven door: Dorrit
Nadat Coen jullie met onze belevenissen in Finland en Estland heeft vermaakt, is het nu mijn beurt om te vertellen wat we in Letland en Litouwen hebben uitgespookt.
26.07.
Over binnedoorweggetjes zijn we naar de grens gereden. Daar wachtte ons in een splinternieuw douanegebouw een erg strenge jonge vrouw in uniform, die de auto van de Finnen voor ons bijzonder nauwgezet controleert. Tegen ons was ze een stuk vriendelijker en we waren dan ook snel door de controle heen.
Letland lijkt op het eerste gezicht een stuk armer dan Estland; het valt bijvoorbeeld op hoeveel arm uitziende mensen langs de kant van de weg lopen en liften. We wilden eigenlijk in Valmiera blijven en van daaruit het Gauja-nationaalpark gaan bekijken, maar het was een doods en lelijk stadje, waardoor we al snel besloten door te gaan naar Cesis.
Cesis zag er een stuk beter uit, met zijn middeleeuwse centrum vol terrasjes en bierstandjes. We hebben weer een bewaakte parkeerplaats gevonden, midden in de stad en direkt naast de slotruine.
27.07.
Het ochtendprogramma bestond uit Cesis' bezienswaardigheden: de Johanniskerk die al 50 jaar niet meer onderhouden was, de ruine van de Ordensburcht uit de 14e eeuw en het slotpark eromheen. We voelen ons hier net in de dierentuin aan de verkeerde kant van het hek: de Letten staren ons aan alsof we van een andere planeet komen! We vragen ons erg af waarom, zo anders dan de mensen hier zien we er niet uit...
Maakt niet uit, we gaan lekker wandelen in het Gauja-nationaalpark.... Juist ja, na 7 km over een zandweg gelopen te zijn, belaagd door hele zwermen dazen en bijna overhoop gereden door daze Letten konden de charmes van het park ons toch niet zo bekoren. In Cesis hebben we deze ervaring weggespoeld met verschillende soorten bier, want we vielen toevallig midden in het jaarlijkse bierfeest, waar je alle Letse bieren kon uitproberen. In het slotpark waren Letse zang- en dansoptredens, cultuurhappen dus. Vanaf half elf hebben we met de Letten meegedanst op de muziek van de plaatselijke band, onder andere op de Letse versie van "He Suzie, de bui is over.."
28.07.
Na al dat bier van gisteren moest er dringend uitgeslapen worden en we kwamen pas tegen de middag in Sigulda in het zuiden van het Gauja national park aan. Nog wat huishoudelijke taken verricht, toen onszelf aangesterkt met bier en soljanka (heerlijke Russische soep) op het enige terras van Sigulda. We hebben nog gezellig zitten kletsen met een stel jonge Letten, toen zijn we doorgegaan naar weer een Ordensburcht-ruine. Hier was net het jaarlijkse operafestival aan de gang en omdat we toch te lam waren voor wat anders, zijn we lekker in de zon in het slotpark gaan zitten lezen en luieren.
29.07.
En weer een bloedhete dag, het is dertig graden als we opstaan. Het operafestival is afgelopen en de ruine weer vrij toegankelijk, maar het blijkt niet veel om het lijf te hebben. Over smalle bospaadjes zijn we naar een uitzichtspunt gelopen, waarbij ik onderweg nog half op een slang ben gaan staan. Ik had wel opgelet, maar deze was voor Coen weggesprongen, helaas half onder mijn voet. Ben gelukkig op tijd weggesprongen, maar het was wel eng. Het uitzicht was wel heel schitterend: in de diepte de Gauja-rivier, daaromheen heuvels met bossen en hier en daar een middeleeuwse burcht of ruine.
Met een wat roestig kabelbaantje zijn we het 1060 meter brede rivierdal overgestoken, om aan de overkant nog een burchtruine te bekijken. Daar was nog minder van over dan van de ruine in Sigulda en omdat we intussen goed afgepeigerd waren van het lopen in de hitte zijn we lekker teruggegaan en naar de hoofdstad Riga gereden.
30.07.
Onderweg van de bewaakte parkeerplaats waar we de camper hebben staan liepen we langs de havenkade van Riga, waar we een (onder Nederlandse vlag varend!) cruiseschip van de Holland-Amerikalijn, de "Prinsendam" zagen liggen. Enorm groot en erg nieuw. We zagen die dag ook verschillende groepjes Amerikanen met HAL-plattegrondjes door de stad lopen. We wilden op een terrasje iets buiten het centrum (waar het nog betaalbaar was) ontbijten. Voor het eten aankwam viel echter een oude vrouw aan het tafeltje naast ons bewusteloos van haar stoel (van de hitte waarschijnlijk). We hebben haar samen met haar dochter naar binnen gedragen en met stabiele zijliggingen, koude en natte doeken etc. weer tot bewustzijn gebracht. De dochter was helemaal in paniek en dacht dat haar moeder dood zou gaan, omdat ze hartpatiente was. Dat bleek gelukkig nogal mee te vallen, want ze kwam uit zichzelf weer bij. Toch goed dat we nog een EHBO-cursus hebben gedaan voor vertrek! De ambulance - een splinternieuwe Mercedesbus met een stel opmaakpoppen als verpleegsters erin - kwam na geruime tijd aanzetten en heeft haar toch maar naar het ziekenhuis meegenomen. Het zal je toch gebeuren... Spanning en sensatie dus, zo op de vroege ochtend. We waren intussen hard aan een ontbijtje toe.
Na het ontbijt hebben we Riga bekeken. Ook Riga heeft een prachtige oude stadskern. De stad is twee keer zo groot als Tallinn en dat merk je duidelijk, het heeft veel meer van een grote stad weg dan Tallinn. Opvallend zijn vooral de Jugendstil-bouwerken, schitterend versierde gebouwen, helaas soms best vervallen. Daarnaast maakt vooral het grote gildehuis indruk: een intens barok/ Nederlandse Gouden Eeuw huis vol goud, ornamenten en beeldhouwwerk. Je wordt er stil van.
In het bezettingsmuseum werd duidelijk hoezeer de Nazi's en vooral de Sovjets hier tekeer gegaan zijn en hoe de Letten hun onafhankelijkheid van de Russen hebben bereikt. Het was een beetje nationalistisch en ging helaas niet in op de positie van de 30% Russische minderheid, die hier nog steeds leeft.
Onderweg terug naar de camper hebben we nog gezien hoe hier het vuilnis wordt opgehaald: de vuilniskar rijdt rond en de mensen moeten zelf hun vuilniszakken achterin gooien. Je ziet dus overal groepjes mensen naast vuilniszakken aan de straatrand staan te wachten tot de vuilniswagen langs komt...
31.07.
We verlaten Riga (na veel zoeken naar de uitgang, want er is geen bewegwijzering) op weg naar Daugavpils, ca. 200 km oostelijk en de tweede stad van Letland. Bovendien op slechts 30 km van Kraslava, waar we ons eerste IICD-projekt gaan doen.
De hele dag over de snelweg A6 gereden, vergelijkbaar met een B-weg in Nederland. Er lopen en fietsen veel mensen langs de kant van de weg en een enkele dronkenlap steekt ook gewoon voor je neus over. De weg gaat ook dwars door dorpjes, waarschijnlijk is de snelweg de enige weg die deze dorpjes met elkaar verbindt, vandaar al die mensen langs de kant.
Vandaag is misschien na Bergen (Noorwegen) wel de warmste dag tot nog toe. Ik hoop dat het Finse oude vrouwtje van gisteren zich vandaag rustig houdt! Het landschap lijkt wel wat op dat van Denemarken, dwz. Brabant met heuvels. Het wemelt hier van de ooievaars, zelfs langs de weg!
Op zoek naar een camping ten oosten van Daugavpils zijn we een zandpaadje ingereden (veel wegen zijn hier onverhard) en halverwege aan de rechterkant tot de assen weggezakt! Er was geen beweging meer in te krijgen en daarbij hebben we toch echt van alles geprobeerd: onze houten plankjes werden door de wielen gewoon weggedrukt en de isomat die we hiervoor hebben opgeofferd werd door de achterwielen in duizend stukken gereten. Bij elke poging groef de camper zich bovendien dieper in het zand! Tja, en omdat we nog geen zandplaten hebben gekocht - wie had gedacht ze hier al nodig te hebben - bleef ons niets anders over dan de dichtstbijzijnde boer om hulp te vragen. Zijn vrouw rook geld en verlangde 20 Lats (40 euro, dat verdient men hier nog niet eens per week!), wat we met veel moeite naar 11 lats (22 euro) konden handelen, inclusief slapen en douchen. Het onderhandelen verliep wat moeizaam, want de "goede" vrouw sprak alleen Russisch, maar haar 17 jarige dochter bleek gelukkig wel redelijk Engels te spreken. Na een uurtje wachten in de hitte kwam de boer met zijn trekker en m.b.v. hiervan hadden we de camper binnen een minuut weer vrij. Voor straf hebben we vervolgens urenlang gedouched bij die mensen.
01.08.
De laatste km tot aan Kraslava afgelegd en daar eerst eens het dorpje bekeken, we worden tenslotte pas tegen de avond bij Ligija (ons IICD-contact) verwacht. Halverwege de dag breekt een enorme stortbui los, het gevolg van wekenlange hitte. Er zitten hagelstenen zo groot als kleine kiezelstenen bij, we hopen dat we geen schade aan de camper gaan krijgen. Om half zes waren we bij Ligija en hebben eerst een parkeerplaats en schoon water geregeld: haar collega Luba reed met ons naar de plaatselijke bron en naar een parkeerplaats achter het hotel. Ligija en Luba hadden alles uit de kast getrokken voor ons: een enorme maaltijd, allerlei soorten wijn en Krim-sekt. De avond doorgebracht met heerlijke small-talk en diepere discussies over de tegenstelling Russen-Letten n.a.v. ons bezoek aan het bezettingsmuseum in Riga.
02.08.
Onze eerste dag op school, lees Kraslava Gymnasium. Met Ligija en Luba de plannen voor de workshop volgende week doorgesproken, toen aan het werk.
's Avonds waren we bij Ligija in haar zomerhuisje uitgenodigd. Dit bleek een omgebouwde treinwagon aan het meer te zijn, waar je heerlijk kon zwemmen. Lekker heel de avond aan het kampvuur gezeten, geBBQd en naar Coen's gitaarmuziek geluisterd. Het kampvuur hadden we overigens aangemaakt met een Sovietboek over communisme, dat soort boeken krijgt in het Balticum toch niet meer het respect dat het vroeger kreeg...
03.08.
Heel de dag gewerkt, 's avonds in de camper een beetje gelezen en thee gedronken. Niet veel gebeurd dus.
04.08.
De laatste dag voorbereiding. 's Avonds hebben we bij Luba heerlijke Russische taart namens "pierok" gegeten. Dit zijn taarten van 2 m², gevuld met rijst, gebakken kool of appel waar je stukken vanaf snijdt. We hebben gezellig zitten kletsen met Helen en Anna, de zus resp. nicht van Luba uit St. Petersburg. Volgens Anna ziet het er in Rusland net zo uit als in Kraslava, dus nu kunnen we ons er een beetje een beeld bij vormen.
05.08.
Vandaag is de grote dag! Om twaalf uur begonnen de voorstellingsronden in de grote videozaal. We hebben wat over onszelf en de reis verteld en ik had een Powerpoint met mooie foto's van Nederland gemaakt en ze laten zien. Het zijn twintig deelnemers, allemaal leraren Engels van verschillende middelbare scholen in de omgeving van Kraslava, die hier elke zomer een ICT-cursus krijgen. Normaal gesproken duurt dit een week, maar dit jaar hadden ze minder sponsorgeld gekregen en konden ze niet meer dan twee dagen financieren. De groep werd opgedeeld in twee groepen van tien, omdat er twee lokalen met ieder tien computers waren. De ene helft kreeg algemene ICT-les van Ligija en Luba, de andere helft kreeg 4 uur Powerpoint en 1,5 uur Internet-basics van ons voor hun kiezen. Al met al werd het een enerverend dagje, maar wel heel interessant om gedaan te hebben. Na een uurtje pauze aan het eind van de dag begon het avondprogramma: speeches, champagne en hapjes en een kennismakingsspel waarbij de twee groepen mbv. de meest uiteenlopende voorwerpen een biografie over ieder van ons moesten verzinnen. Het leek wel een bruiloft. Tijdens het eten nog wat mensen uitgehoord over het leven hier in Letland; we waren nl. erg benieuwd hoe de mensen hier rondkomen met prijzen die net zo hoog liggen als die in Nederland. Ons is het nog niet duidelijk: het gemiddelde maandinkomen van de meeste mensen ligt rond de 200 EUR! Veel mensen hebben eigen volkstuintjes en vangen vis uit de rivieren, in de winkels is het te duur en vaak niet erg vers.
De rest van de avond allerlei bizarre Russische en Letse dansen gedanst.
06.08.
's Ochtends heerlijk ontbeten met Schotse pannekoekjes in de schoolkantine, vervolgens weer de hele dag lesgegeven. De groepen hadden gewisseld en kregen dus die helft van het programma die ze nog niet gedaan hadden (Een uitgebreid verslag (in het Engels) van onze workshops in Kraslava hebben we opgenomen onder Projekten). Na afloop gingen we naar de videozaal voor de uitreiking van de certificaten. Coen en ik hebben een korte bedankspeech gehouden en ik heb de certificaten uitgereikt. Per deelnemer (20 keer) werd er een foto gemaakt, dus ik deed net of ik president was en heb - hand in hand met de deelnemer, certificaat als een soort SALTIII tussen ons in - minutenlang in de camera staan grijnzen. Vervolgens kregen we eerst van de deelnemers een bedankspeech, bloemen, kaarten en stickers van Kraslava als herinnering, daarna gaf Ligija een hele lieve bedankspeech, Riga champagne en Riga's balsam, een soort Jaegermeister (denken we). Ik voelde me net een BNer!
We kregen een uurtje om bij te komen van onze emoties, toen was het alweer tijd om met de bus naar een saunacomplex in een prachtig merengebied ten noorden van Kraslava te gaan. Vóór het saunabezoek werd er gegeten en gedronken, bovendien hadden de deelnemers grappige sketches verzonnen. De (Russische) sauna was een ware belevenis: met hout werd een oven opgestookt, die een enorme stapel stenen verhitte. Hierover werd water, aangelengd met bier (!) gegoten, waardoor de temperaturen op konden lopen tot wel 100 graden. Als het je te warm werd, dook je het meer in. Vóór de laatste keer het meer in te gaan werd je door een sauna-genoot met berkentakken geslagen, bij wijze van massage. Heel bizar, allemaal.
Na de sauna hebben we nog eens gegeten en gedronken, Coen heeft nog gitaargespeeld en duetten gezongen met verschillende dames, en uiteindelijk zijn we best wel teut de bus weer ingerold.
07.08.
Vandaag hebben we een dagje vrij, maar we zijn toch vroeg opgestaan. We willen nl. nog een laatste keer ontbijten met de deelnemers van de afgelopen twee dagen. Na afscheid genomen te hebben zijn we weer naar het intussen welbekende computerlokaal gegaan om de cursus Frontpage en Webdesign voor morgen en overmorgen voor te bereiden.
08.08.
De cursus webdesign was voor een aantal leraren en leerlingen van het Kraslava gymnasium, in totaal tien personen. Omdat niet alle leraren voldoende Engels spraken, hebben Ligija en Luba simultaan vertaald. Na de cursus Frontpage zijn de deelnemers die dat wilden (ca. 7 man) aan hun eigen website begonnen, Coen heeft intussen de website voor de Kraslava Summer ICT school 2002 (dwz. de workshops die maandag en dinsdag gehouden zijn) ontworpen. Na afloop zijn we bij Luba uitgenodigd voor een nieuwe ronde "pierok" en hebben ons weer helemaal volgepropt.
09.08.
Om half tien zijn we met Dace, de 17-jarige dochter van Velta, naar de vleesmarkt gegaan om in te kopen voor de nasi van vanavond. Een enorme hal vol standjes waar de boeren hun vlees verkopen, onder andere hele varkenskoppen in kartonnen dozen.
De cursus webdesign afgerond met het publiceren op het internet, free providers e.d. Een aantal deelnemers waren echt mega-geinteresseerd en hadden gisterenavond thuis nog aan hun website verdergewerkt. Coen heeft 's avonds Indonesisch gekookt voor Ligija, Yuri (Ligija's man), Luba en Velta, een groot succes. De rest van de avond bierdrinkend voor het kampvuur bij het zomerhuisje van Ligija doorgebracht.
10.08.
De dag doorgebracht op school in het bloedhete computerlokaal en aan de website gewerkt. 's Avonds romantisch gepicknickt aan een strandje aan de rand van de Daugava-rivier.
11.08.
Weer een prachtige zomerdag in het computerlokaal doorgebracht en aan de website gewerkt. We lezen op de nieuwssites op het internet dat half Europa met noodweer, overstromingen en zondvloeden te kampen heeft, maar hier blijft het om de een of andere reden maar prachtig weer: meer dan 25 graden, zon, weinig wind...
s' Avonds bij Ligija thuis uitgenodigd voor een afscheidsmaal met Luba en Velta. Ze had heerlijke zalmforel gemaakt en champagne gekocht. Wij hadden ook champagne meegebracht, dus het werd een vrolijke avond vol lieve afscheidsspeeches van iedereen. Ze hadden voor ieder van ons een mok van Kraslava resp. Latvia en een handgewoven boekenlegger van Kraslava gekocht en een "vriendschapscertificaat" gemaakt. We waren echt geroerd. We hebben de video van de eerste twee dagen en de sauna-avond bekeken en zijn tot laat blijven zitten kletsen.
12.08.
We wilden vandaag de website (die nu zover klaar is) online zetten, maar uitgerekend vandaag wordt het serverlokaal geverfd en is de server, het netwerk en de internetverbinding niet beschikbaar. En dat tot minstens morgenavond! Wat een pech. We zijn samen met Ligija (die ook naar school was gekomen om nog wat te werken) teruggelopen naar de camper en zouden met haar naar de bron gaan om water te tanken. Eerst zouden we nog even snel de camper rijklaar maken. Net toen we de deur achter ons dicht wilden trekken hoorden we een harde knal uit een van de kastjes komen en bleek dat de fles Riga champagne door de hitte en het bewegen (we hadden hem net weggezet nadat hij dagenlang in de hete camper op het aanrecht had gestaan) was ontploft. Champagne liep ineens overal over de vloer, het kastje zat vol glasscherven, en alles wat er verder in het kastje zat, zat vol champagne. We hebben wat afgevloekt! Vooral toen de wespen in rijen van drie kwamen aangevlogen om aan dit feest te mogen deelnemen. We hebben dus nog maar een nachtje gereserveerd achter hotel Calif... Kraslava. Ligija bleek als troost een uitgebreide lunch met omelet voor ons te hebben klaargemaakt en had bovendien nog een grote tas vol Letse goodies van kaas tot toffeesnoepjes, dat maakte alles weer goed. Ze nodigden ons bovendien uit vanavond naar hun zomerhuisje te komen en te komen zwemmen in het meer. Goed idee, dus zaten we een paar uurtjes later weer heerlijk aan het kampvuur. Voor de allerlaatste keer afscheid genomen en naar ons champagnehol vertrokken. De stank bleek aardig opgetrokken te zijn en we hebben eigenlijk best geslapen.
13.08.
Voor we Letland verlaten willen we nog naar het katholieke bedevaartsoort Aglona. Deze plaats trekt vooral rond Maria Hemelvaart (15.08) duizenden pelgrims aan, die soms zelfs vanuit Polen komen lopen! We hebben onderweg dan ook vele processies gezien: groepen mensen die houten kruizen droegen en te voet naar Aglona trokken. Volgens Ligija leggen sommigen de laatste kilometers op hun knieen af, maar dat hebben we niet zelf gezien. De kerk was erg groot en rijk versierd en in de kerktuin bevond zich een heilzame bron, waar mensen waterflessen vulden en de zweren op hun voeten in dompelden. Over een onverharde weg - met onze slechte ervaring van vorige week bij Daugavpils nog vers in het geheugen - zijn we richting de Litouwse grens gereden. Bij de uitgang van Letland waren de grenswachters bijzonder onvriendelijk, maar al met al ging het redelijk snel. In Litouwen waren ze een stuk vriendelijker en waren we er binnen vijf minuten doorheen.
Dorrit
|
|
|
|
|
|
|
Onze top 5 Balticum: |
|
|
1. Tallinn (Estland)
2. Vilnius (Litouwen)
3. Riga (Letland)
4. Trakai (Litouwen)
5. Cesis (Letland)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Soljanka recept: |
|
|
500 gr. soepvlees
150 gr. salami
150 gr. knakworst
2 uien
2 el tomatenpuree
3 tomaten
4 augurken (kleine reepjes)
1 el kappertjes
0.20 l. Zure room
1 citroen
dille
zout, peper, 2 laurierblaadjes
Van het vlees met de laurierblaadjes in 1,5 liter water een bouillon trekken.
De uien, worst, salami en tomaten kleinsnijden en in boter aanbraden. Vleesbouillon, augurken, kappertjes en tomatenpuree toevoegen. 20 minuten laten doorkoken. Op smaak maken met peper en zout.
Opdienen met schijfjes citroen, dille en zure room. De tweede dag smaakt ze nog beter!
|
|
|
|
|
|
|
|
